Η προσωρινή διαταγή σε υποθέσεις με υπερχρεωμένα νοικοκυριά.

Στη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων προβλέπεται η δυνατότητα κατάθεσης αιτήματος στο δικαστήριο που εκκρεμούν τα ασφαλιστικά μέτρα για τη χορήγηση προσωρινής διαταγής. Με την προσωρινή διαταγή ρυθμίζεται νομικά μια κατάσταση εωσότου εκδικαστούν τα ασφαλιστικά μέτρα. Ταυτόχρονα, στη διαδικασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών υπάρχει πρόβλεψη να δικάζονται οι αιτήσεις στα Ειρηνοδικεία το πολύ έξι μήνες μετά την κατάθεσή τους. Ωστόσο λόγω έλλειψης υποδομών (ανεπάρκεια δικαστών, υπαλλήλων, αιθουσών) και του ασυνήθιστα μεγάλου αριθμού αιτήσεων ρύθμισης οφειλών που κατατίθενται, οι δικάσιμοι που προσδιορίζονται οι υποθέσεις αυτές ανάγονται και έως σε πέντε χρόνια από την κατάθεση. Στο χρονικό αυτό διάστημα προβλέπεται από το νόμο 3869/2010 η εν τοις πράγμασι αναστολή των καταδιωκτικών μέσων των δανειστών-τραπεζών σε βάρος του υπερχρεωμένου οφειλέτη. Αυτό με την έννοια του ότι παρέχεται η δυνατότητα στον υπερχρεωμένο οφειλέτη να αιτηθεί την αναστολή των μέσω εκτέλεσης (διαταγές πληρωμής, δικαστικές αποφάσεις, εντολές κατάσχεσης, πλειστηριασμοί) εωσότου δικαστεί η αίτηση του περί ρύθμισης των οφειλών του. Βέβαια σε αυτή την περίπτωση ο οφειλέτης προσπαθεί να προλάβει μια κατάσταση, δηλαδή να αποτρέψει την τράπεζα να προβεί σε αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος της περιουσίας του• εκ του νόμου συνάγεται πως θα οδηγηθεί ο οφειλέτης σε δικαστική νίκη. Ο οφειλέτης προκειμένου να προλάβει μια κατάσταση, δηλαδή την αναστολή των μέσων εκτέλεσης των τραπεζών σε βάρος του, μπορεί να αιτηθεί τη χορήγηση προσωρινής διαταγής σε βάρος των πιστωτών του. Η προσωρινή διαταγή έχει διττό νόημα. Αφενός μεν αφορά τις συχνές περιπτώσεις που μια τράπεζα προβαίνει σε –μη σύννομη- παρακράτηση καταθέσεων, συντάξεων, επιδομάτων ή κάθε άλλου κονδυλίου που υφίσταται στους τραπεζικούς λογαριασμούς του οφειλέτη. Το φαινόμενο αυτό είναι δυστυχώς συχνό αφού τόσο οι μισθωτοί όσο και οι συνταξιούχοι εισπράττουν μισθούς και συντάξεις μέσω τράπεζας. Με την προσωρινή διαταγή αποτρέπεται ο κίνδυνος η τράπεζα να παρακρατά τμήμα των χρημάτων του οφειλέτη. Αφετέρου δε αφορά σε περιπτώσεις ιδίως δημοσίων υπαλλήλων, στρατιωτικών και συνταξιούχων του δημοσίου όπου υφίσταται παρακράτηση της δόσης τους από τράπεζες ή το ταμείο παρακαταθηκών και δανείων. Με τη χορήγηση της προσωρινής διαταγής διατάσσεται από το Ειρηνοδικείο ο πιστωτής να πάψει την παρακράτηση της δόσης του οφειλέτη εωσότου δικαστεί η υπόθεσή του. Συνεπώς μέχρι να δικαστεί η υπόθεση ο οφειλέτης δε λαμβάνει «κουρεμένο» το μισθό του αλλά αντίθετα παύει η παρακράτηση μέρους ή και όλου του ποσού που παρακρατά ο πιστωτής. Τρία σημεία θα πρέπει να τονιστούν για τη διαδικασία έκδοσης της προσωρινής διαταγής. Το ένα αφορά το ότι στην προσωρινή διαταγή συχνά δεν είναι απαραίτητη η κοινοποίηση της αίτησης στον αντίδικο. Κατά τον τρόπο αυτό ο οφειλέτης μπορεί να αποδείξει τους ισχυρισμούς του (μέσω μαρτύρων και εγγράφων) ιδίως ως προς τον κίνδυνο που υφίσταται η περιουσία του (καταθέσεις, μισθοί, συντάξεις) από τους πιστωτές μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, χωρίς να υπάρχει πάντα η στείρα αντίκρουση που οι πιστωτές προβάλουν στις εκδικάσεις τέτοιων υποθέσεων. Το άλλο έχει να κάνει με το γεγονός πως η προσωρινή διαταγή δίδεται ιδίως σε Ειρηνοδικεία που οι χρόνοι αναμονής για εκδίκαση των υποθέσεων υπερχρεωμένων νοικοκυριών είναι πολύ μεγάλοι. Τέτοια Δικαστήρια είναι αυτά των μεγάλων αστικών κέντρων και ιδίως της Θεσσαλονίκης και της Αττικής. Τέλος σημαντικό είναι η προσωρινή διαταγή να δίδεται όχι μέχρι της στιγμή της εκδίκασης της υπόθεσης στο ακροατήριο, αλλά μέχρι την έκδοση της απόφασης. Αυτό καθώς συχνά μεσολαβεί μεγάλο χρονικό διάστημα ανάμεσα στη συζήτηση της υπόθεσης και την έκδοση της απόφασης. Εναλλακτικά υπάρχει πάντα η δυνατότητα να αιτείται ο οφειλέτης την ανανέωση της προσωρινή διαταγής στο ακροατήριο, ώστε η τελευταία να καταλαμβάνει το χρόνο μέχρι την έκδοση και την επίδοση της απόφασης στους διαδίκους. Συνοπτικά, η προσωρινή διαταγή στις υποθέσεις για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά είναι πολύ σημαντική και δε θα πρέπει να παραγνωρίζεται ο ρόλος της. Αυτός συνίσταται στην προσωρινή οικονομική ανακούφιση του υπερχρεωμένου οφειλέτη, αφού και απαλλάσσεται από το φόβο των δικαστικών ενεργειών από τους πιστωτές σε βάρος του αλλά και μπορεί να παύσει ή να μειωθεί η παρακράτηση οφειλών του από το μισθό ή τη σύνταξή του.