ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΞΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 1999-2009

I

Γενικά:

Η Ελλάδα έγινε μέλος του DAC (σύνολο 22 χώρες) το Δεκέμβριο του 1999 (23.12.1999). Από κράτος λήπτης της βοήθειας, είχε γίνει κράτος δωρητής, νωρίτερα το 1996. Η Ελλάδα είναι μικρός δωρητής. Απαιτούνται μεγάλες προσπάθειες προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος, ήτοι να πιάσει το στόχο της Ε.Ε. για ποσοστό 0,51% επί του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος που δίνεται σε δημόσια αναπτυξιακή βοήθεια, έως το 1010 (0,7% έως το 2015-στόχος ΟΗΕ). Αυτό απαιτεί ένα πρόγραμμα 1 δις $, δλδ 3 φορές πάνω από το ποσό που διατέθηκε το 2004.

Στην Ελλάδα συμβάλλει στη χρηματοδότηση της Ανάπτυξης είτε πολυμερώς (συμμετοχή σε διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς λ.χ World Bank, European Investment Bank, αλλά και σε περιφερειακούς ΕBRD, BSTDB). Επίσης διαθέτει βοήθεια διαμέσου της Ε.Ε (ΕuropeAid Cooperation Office, Ευρωπαϊκού Ταμείο Ανάπτυξης-EDF, Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων-Agency for Reconstruction,

Η ελληνική αναπτυξιακή βοήθεια επικεντρώνεται στις γειτονικές χώρες και ειδικά στα Βαλκάνια. Το Ελληνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων (ν. 2996/02) προβλέπει χορήγηση 550 εκ. €, στις Βαλκανικές χώρες, μέσω διμερούς βοήθειας.

Σημαντική είναι η ελληνική συνεισφορά στην ανθρωπιστική βοήθεια (βλ. τσουνάμι, σεισμοί Πακιστά, Λίβανος κ.α)

Η Ελλάδα οφείλει, ως δωρήτρια χώρα να αναδειχθεί σε παγκόσμια δύναμη ανθρωπιάς, που υπηρετεί τις αρχές και αξίες του σύγχρονου πολιτισμού και της δημοκρατίας.
Πολιτική αποτυπώνεται σε 3 τεμνόμενους κύκλους (στόχοι Χιλιετίας ΟΗΕ, προτεραιότητες ΕΕ, προτεραιότητες ελληνικής εξωτ.πολιτικής)

Ιστορικά:

Τον Αύγουστο του 1996, με αφορμή την υποψηφιότητα για ένταξη στην επιτροπή για την δημόσια αναπτυξιακή επιτροπή (DAC) αποφασίστηκε ένα 5ετές πρόγραμμα ουσιώδους διμερούς βοήθειας, ύψους 400 εκ $ (σημαντικό ποσό, αν αναλογιστεί κανείς τις προσπάθειες επίτευξης των κριτηρίων του Μάαστριχτ).

Από το 1996 έως το 1999 είχαν αυξηθεί τα καθαρά έξοδα για αναπτυξιακή βοήθεια από 27 εκ. $ σε 99 εκ. $. Το 2000 είχαν ανέλθει στα 226 εκ $ ή αλλιώς σε ποσοστό 0,20% επί του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος (φτάνοντας τον τότε μέσο όρο της DAC, δλδ. το 0,22%, αν και ο στόχος της DAC ήταν το 0,39%)

Ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, προωθήθηκε η ενίσχυση της ελληνικής αναπτυξιακής βοήθειας (Ολυμπιακό Πνεύμα), αλλά και διότι η χώρα επιθυμούσε τη συμμετοχή στο Σ.Α. του ΟΗΕ. Έτσι έπρεπε να διαδραματίσει ένα πιο δραστήριο ρόλο στα θέματα της αναπτυξιακής συνεργασίας.

II

Σημερινά δεδομένα χορήγησης αναπτυξιακής βοήθειας

Γενικά

Η Ελλάδα το 2005 παρείχε αναπτυξιακή βοήθεια ύψους 384 εκ. $ (ποσοστό 0,17% επί του ΑΕΕ). Το 2004 παρείχε 321 εκ. (ποσοστό 0,16% επί του ΑΕΕ). Τα ποσοστά επί του GNI είναι τα μικρότερα μεταξύ των 22 κρατών της DAC.

Στόχοι ελληνικής αναπτυξιακής συνεργασίας:
o Την παροχή βοήθειας σε θύματα έκτακτων καταστάσεων.
o Τη μείωση της φτώχειας.
o Την ενίσχυση των πλέον μειονεκτούντων πληθυσμών.
o Την καταπολέμηση του φαινομένου της παράνομης διακίνησης προσώπων.
o Τη συμβολή στην αλληλοκατανόηση των πολιτισμών.
o Την ενδυνάμωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της Δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Σήμερα το 70% της αναπτυξιακής βοήθειας της Ελλάδας, παρέχεται σε διμερές επίπεδο. Αναπτυξιακή Βοήθεια σε 21 κράτη. Επίκεντρο τα Βαλκάνια και οι Παρευξείνιες χώρες:

- Οι Βαλκανικές χώρες. Χρηματοδοτούνται μέσω των προγραμμάτων και δράσεων του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων (ΕΣΟΑΒ), το οποίο αφορά την πενταετία 2002-2006 (επέκταση έως 2011).
- Οι χώρες του Εύξεινου Πόντου και κυρίως η Γεωργία και η Αρμενία
- Η Τουρκία
- Οι χώρες της Μέσης Ανατολής και κυρίως τα Αυτόνομα Παλαιστινιακά Εδάφη, η Συρία, η Ιορδανία, ο Λίβανος και το Ιράκ (όσον αφορά προγράμματα επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας και μόνο).
- Το Αφγανιστάν όπου η Χώρα μας έχει ήδη καταρτίσει τριετές πρόγραμμα (2002-2004).
- Οι χώρες της Υποσαχαρικής Αφρικής και κυρίως η Αιθιοπία, η Ερυθραία και η Ακτή του Ελεφαντοστού.

Τα δέκα πρώτα, ως προς τα ποσά (σε εκ. $) βοήθειας, κράτη αποδέκτες είναι τα εξής:

1. Πρώην Γιουγκοσλαβία (γενικά) 29
2. Αλβανία 19
3. Σερβία 12
4. Αφγανιστάν 10
5. Βοσνία – Ερζεγοβίνη 7
6. Τουρκία 6
7. Ιράκ 6
8. Παλαιστινιακά Εδάφη 6
9. Γεωργία 5
10. Λίβανος 3


Η αναπτυξιακή βοήθεια δίνεται πέραν της διμερούς δράσης, και της πολυμερούς και μέσω ΜΚΟ ή και προτάσεων από Πανεπιστήμια ή άλλους φορείς.


ΥΔΑΣ (Hellenic Aid)

H ΥΔΑΣ (International Development Cooperation Department - η απλά HELLENIC AID) είναι ένας εξειδικευμένος εθνικός φορέας στο Υπουργείου Εξωτερικών, κατά το πρότυπο όλων σχεδόν των Κρατών Μελών της Ε.Ε. που εδώ και δεκαετίες έχουν δημιουργήσει αντίστοιχες Υπηρεσίες.

Έχει αρμοδιότητα να καταστρώσει και να ασκήσει την εθνική στρατηγική της επείγουσας ανθρωπιστικής, επισιτιστικής και αναπτυξιακής συνεργασίας και βοήθειας, μέσω κυρίως της υλοποίησης δράσεων και προγραμμάτων των ΜΚΟ αλλά και των άλλων φορέων της κοινωνίας των πολιτών. Έτσι σε αυτά τα πλαίσια η ΥΔΑΣ ενθαρρύνει, χρηματοδοτεί, υλοποιεί, αναθέτει, εποπτεύει και καταγράφει το σύνολο των χρηματοδοτικών προγραμμάτων.

Στόχος της ΥΔΑΣ:

Η ευαισθητοποίηση ελληνικής κοινής γνώμης για τα προβλήματα του 3ου Κόσμου, η πραγμάτωση των στόχων της Χιλιετίας και η ανάδειξη της ελληνικής αναπτυξιακής και ανθρωπιστικής βοήθειας στην εγχώρια και διεθνή κοινή γνώμη.

Η Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ) του Υπουργείου Εξωτερικών συστήθηκε με τον Ν. 2731/99 ΦΕΚ 193 Α'/6/9/1999. Το Σεπτέμβριο 2000 τέθηκε σε ισχύ το υπ'αριθ' 224 Προεδρικό Διάταγμα με θέμα "Την οργάνωση, στελέχωση και λειτουργία της Υπηρεσίας Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (ΥΔΑΣ) του Υπουργείου Εξωτερικών".

H YΔΑΣ συνιστά ανεξάρτητο οργανικό τμήμα του Υπουργείου Εξωτερικών, αντίστοιχο των άλλων Γενικών Διευθύνσεών του, υπαγόμενο κατευθείαν στον Υπουργό Εξωτερικών. Η ΥΔΑΣ διαχειρίζεται αφενός το σύνολο των πόρων της αναπτυξιακής συνεργασίας που εγγράφονται για το σκοπό αυτό στο προϋπολογισμό του ΥΠΕΞ και αφετέρου πόρους ή δωρεές που της μεταβιβάζονται από Υπουργεία, Οργανισμούς και δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς της ημεδαπής η της αλλοδαπής.

Διάρθρωση ΥΔΑΣ:
αποτελείται από 5 διευθύνσεις. Αυτές είναι:

Δ/νση επείγουσας ανθρωπιστικής και επισιτιστικής βοήθειας (ΥΔΑΣ – 1):

Αρμόδια για όλες τις δράσεις-προγράμματα έκτακτης ανθρωπιστικής ή επισιτιστικής βοήθειας (συντονισμός, συλλογή, αποστολή και διάθεση) που αποστέλλεται σε περιπτώσεις επειγουσών κρίσεων από φυσικές ή ανθρώπινες καταστροφές
Δ/ νση αναδιάρθρωσης και ανάπτυξης (ΥΔΑΣ – 2):
αρμόδια για όλες τις φάσεις, από την αξιολόγηση μέχρι και την υλοποίηση, των αναπτυξιακών προγραμμάτων, με αντικείμενο την τομεακή ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση των αναπτυσσομένων χωρών
Δ/ νση περιφερειακής πολιτικής και στρατηγικού σχεδιασμού (ΥΔΑΣ – 3) :
Αρμόδια για τη μελέτη και τον σχεδιασμό της εθνικής στρατηγικής αναπτυξιακής συνεργασίας. Εκπροσωπεί την ΥΔΑΣ στις σχετικές γεωγραφικές Ομάδες Εργασίας των εξωτερικών σχέσεων της Ε.Ε, άλλων Διεθνών Οργανισμών. Ενημερώνει επίσης και στηρίζει τις ΜΚΟ για τη συμμετοχή τους σε προγράμματα της Ε.Ε και άλλων Διεθνών Οργανισμών.Αξιολογεί προγράμματα αναπτυξιακής βοήθειας που υποβάλλονται από κρατικούς Φορείς στην ΥΔΑΣ για ενδεχόμενη χρηματοδότηση. Τέλος προβαίνει σε ενημέρωση της Βουλής των Ελλήνων για τις δραστηριότητες της ΥΔΑΣ.
Δ/ νση ΜΚΟ και αναπτυξιακής εκπαίδευσης (ΥΔΑΣ – 4) :
αρμόδια για την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών, την ενίσχυση των αναπτυξιακών ΜΚΟ. Ενημερώνει και ευαισθητοποιεί την κοινή γνώμη . Αξιολογεί προγράμματα αναπτυξιακής εκπαίδευσης που υποβάλλονται από ΜΚΟ στην ΥΔΑΣ για ενδεχόμενη χρηματοδότηση. Είναι επίσης αρμόδια για την πολιτική χορήγησης υποτροφιών στο πλαίσιο της Αναπτυξιακής Συνεργασίας. Η διάρθρωση της ΥΔΑΣ 4 Δ/νσης περιλαμβάνει τα εξής τμήματα : Α) Ειδικού Μητρώου ΜΚΟ, β) Τμήμα Υποστήριξης ΜΚΟ, γ) Τμήμα Αναπτυξιακής Εκπαίδευσης και δ) Τμήμα Αξιολόγησης
Δ/ νση διοικητικών και οικονομικών υπηρεσιών (ΥΔΑΣ – 6) :
Αρμόδια για θέματα διοικητικών και οικονομικών υποθέσεων της ΥΔΑΣ.
Η ΥΔΑΣ αποτελεί τον έναν από τους δύο πυλώνες εξωτερικής πολιτικής σε ζητήματα ανάπτυξης (ο άλλος είναι η Οικονομική Διπλωματία- Β’ Γεν.Διεύθυνση του ΥΠΕΞ)
Δραστηριοποιείται σε 46 χώρες, είτε με μορφή αναπτυξιακής είτε ανθρωπιστικής βοήθειας. Σημαντική παράμετρος της επιλεξιμότητας της δράσης της είναι οπτικοποίηση – αναγνωρισιμότητα (visibility), ήτοι η προβολή της χώρας ως κράτους δωρητής.

Οι Βασικές Αρχές της ελληνικής αναπτυξιακής βοήθειας
• Σύναψη εταιρικής σχέσης (Partnership) με αξιόπιστους φορείς της κοινωνίας των πολιτών καθώς και συμμετοχή των επωφελούμενων αρχών και φορέων στα προγράμματα που τους αφορούν άμεσα.

• Καταπολέμηση της φτώχειας (Combatting poverty), που αποτελεί και το βασικότερο στόχο των αναπτυξιακών προγραμμάτων των διεθνών δωρητών στις αναπτυσσόμενες χώρες για την τρέχουσα δεκαετία.

• Συγχρηματοδότηση (Co-financing). Οι διεθνείς φορείς χρηματοδοτούν τμήμα μόνο του προϋπολογισμού των επιλεγμένων δράσεων της διμερούς αναπτυξιακής συνεργασίας. Οι ΜΚΟ αναλαμβάνουν ένα ποσοστό, τουλάχιστον 15% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου (ιδία συμμετοχή).

• Συντονισμός, Συνοχή και Συμπληρωματικότητα (ΣΣΣ) (Coordination, Coherence and Complementarity - CCC). Τα προγράμματα της αναπτυξιακής συνεργασίας ανά αποδέκτρια χώρα : α) πρέπει να διαθέτουν ένα minimum βαθμό συντονισμού μεταξύ των δράσεων των πολυμερών και άλλων δωρητών, β) πρέπει να έχουν συνοχή όσον αφορά τους επιδιωκόμενους στόχους και γ) πρέπει οι παρεμβάσεις να είναι συμπληρωματικές μεταξύ τους και να μην εμφανίζουν κενά, αντιθέσεις ή επικαλύψεις.

• Οικειοποίηση (Ownership) από τους τοπικούς πληθυσμούς των οικονομικών, κοινωνικών και αναπτυξιακών πλεονεκτημάτων που απορρέουν από την υλοποίηση των προγραμμάτων.

• Βιωσιμότητα (Viability) της δράσης ή του προγράμματος. Με το κριτήριο αυτό αποδεικνύεται εάν οι αντικειμενικοί στόχοι διασφαλίζονται και μετά την υλοποίηση των προγραμμάτων.

Προτεραιότητες – στρατηγικές ελληνικής αναπτυξιακής βοήθειας
Υποδομές σε: Βασική και δευτεροβάθμια εκπαίδευσης καθώς και επαγγελματική κατάρτιση.
Υγεία, μικρά ιατρικά κέντρα περίθαλψης (κυρίως για παιδιά και γυναίες).
Ύδρευση και του πόσιμο νερό, μικρά φράγματα, επιδιόρθωση κατοικιών καθώς και βασικές κοινωνικές υποδομές χωριών ή μικρών πόλεων.
Προστασία περιβάλλοντος και γεωργικής ανάπτυξης.
Δημιουργία θέσεων εργασίας.
Ενίσχυσης του εκδημοκρατισμού και
Ενίσχυσης της θέσης των νέων και των γυναικών για την ισότιμη πρόσβαση τους στους τομείς της βασικής εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της υγείας, των χρηματοδοτήσεων κ.α.

Κύριος στόχος των αναπτυξιακών προγραμμάτων της χώρας θα πρέπει να είναι η καταπολέμηση της φτώχειας και η διασφάλιση του βιώσιμου χαρακτήρα τους. Επίσης τα προγράμματα στις αναπτυσσόμενες και υπό μετάβαση χώρες δε θα πρέπει να είναι κατακερματισμένα, ώστε να είναι δυνατό να δημιουργήσουν τις παράπλευρες θετικές επιπτώσεις με στόχο την αποτελεσματικότερη αναπτυξιακή παρέμβαση σε μια αναπτυσσόμενη περιοχή. Θα πρέπει τέλος να αυξηθεί ουσιαστικά ο αριθμός των εκτός Βαλκανίων Χωρών, αναπτυξιακών προγραμμάτων και κυρίως προς τις Λιγότερο Αναπτυγμένες Χώρες (ΛΑΧ) της Μ. Ανατολής, της Υποσαχαρικής Αφρικής και της Ασίας.

Υπάρχει επιπλέον άμεση ανάγκη για διαφάνεια της διαχείρισης του δημόσιου χρήματος που δίνεται για αναπτυξιακή βοήθεια. Καθώς η Ελλάδα έχει μικρή εμπειρία από την αναπτυξιακή βοήθεια, επιδιώκεται η συνεργασία με χώρες (π.χ. ΗΠΑ, Ολλανδία, ΗΒ, ΕΕ) και διεθνείς οργανισμούς (π.χ. World Food Program, U.N. AIDS, U.N. Development programs), έμπειρους στους τομείς αυτούς, μέσω συγχρηματοδοτήσεων, κατάρτισης κ.α δράσεων.

Νεωτερισμοί:

Νέοι τομείς δράσεις (παλιοί: κτίσιμο σχολείων, νοσοκομείων, δρόμων, χρηστή διακυβέρνηση). Χρηματοδότηση γενικότερου πλάνου, λειτουργίας υποδομών (λ.χ. αποστολή εκπαιδευτικών, κατάρτιση γιατρών, επιμόρφωση δημοσίων υπαλλήλων) και όχι αποσπασματικών δράσεων. Ανάγκη για ολοκληρωμένα προγράμματα, που οργανώνονται σε βάθος χρόνου. Επέκταση σε άλλους οικονομικούς τομείς, όπως μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τραπεζικό σύστημα, γεωργία, τουρισμό.

Ανθρωπιστική ελληνική βοήθεια
Δίδεται, όπως και η αναπτυξιακή: Διμερώς, Πολυμερώς, μέσω ΜΚΟ
Ως προς την επείγουσα βοήθεια υπάρχουν εξειδικευμένοι διεθνείς οργανισμοί: Γραφείο ΗΕ για ανθρωπιστική βοήθεια-επισιτιστική βοήθεια, Παγκόσμιο πρόγραμμα Σίτισης.

Υπηρεσία Επείγουσας Βοήθειας του ΥΠΕΞ (ΥΔΑΣ 1): Συντονίζει άλλους φορείς (λ.χ. ΥΠΕΘΑ παρέχει τα C-130, Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας, ΕΜΑΚ κ.α.) και ΜΚΟ (π.χ. Γιατροί χωρίς Σύνορα). Συλλέγει - ελέγχει – διαθέτει εφόδια που αποστέλλονται στις χώρες που πλήττονται από φυσική ή ανθρώπινη καταστροφή. Αξιολογεί προγράμματα έκτακτης βοήθειας που υποβάλλουν άλλοι φορείς

Προγραμματισμός ανθρωπιστικής βοήθειας: Αφενός η διαχείριση της μείωσης του κινδύνου. Καλύτερα η πρόληψη αντί της θεραπείας. Αφετέρου η ακολουθία μεταξύ ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας. Έτσι επέρχεται η οικειοποίηση, από τον τοπικό πληθυσμό, των αποτελεσμάτων της ανθρωπιστικής βοήθειας και στη συνέχεια, μέσω της αναπτυξιακής βοήθειας.

Χώρες δράσης:

• Ιράκ (πόλεμος)
• Ελ Σαλβαδόρ (τυφώνας Ιβάν)
• Ρωσία (Μπεσλάν)
• Κίνα
• Αρμενία
• Μαρόκο (φωτιές)
• Πακιστάν (σεισμοί)
• Μπαλί (τσουνάμι)
• Σρι Λάνκα (τσουνάμι)
• ΗΠΑ (Κατρίνα)
• Β. Κορέα (εμπάργκο)
• Λίβανος (πόλεμος)



Οφέλη της Ελλάδας, από την Αναπτυξιακή Βοήθεια
 Αποφυγή θερμών καταστάσεων στην ευρύτερη περιοχή, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας.
 Ανάπτυξη των εμπορικών συναλλαγών (aid and trade).
 Αύξηση της εξάρτησης από την Ελλάδα των χωρών αποδεκτών της αναπτυξιακής βοήθειας (δημιουργία σφαίρας συμφερόντων και επιρροής).
 Προώθηση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προστασία ελληνικών μειονοτήτων-αποδήμου ελληνισμού.
 Αύξηση εξαγωγών (δημιουργία αγοράς για τα ελληνικά προϊόντα).
 Διείσδυση ελληνικών ιδιωτικών κεφαλαίων (λ.χ. μέσω συγχρηματοδοτήσεων από δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια).
 Δημιουργία Know-how
 Προστασία περιβάλλοντος, πάταξη εγκληματικότητας (ναρκωτικά, trafficking,λαθρεμπόριο κ.α.)-διαφθοράς.

ΜΚΟ
Ελληνική Επιτροπή των ΜΚΟ= δίκτυο ελληνικών ΜΚΟ, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας (βιώσιμη ανάπτυξη, παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, αναπτυξιακή εκπαίδευση). Εκπροσωπεί την Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία των ΜΚΟ για την Ανάπτυξη και την Επείγουσα Βοήθεια (CONCORT)

Σήμερα εντάσσονται σε αυτήν 15 ΜΚΟ (σημαντικές η ActionAid, η Αλληλεγγύη κ.α.). Η ένταξη είναι ανοιχτή σε όλες τις ΜΚΟ. Ύπαρξη μητρώου εγγραφής ΜΚΟ (4η διεύθυνση ΥΔΑΣ)
Στόχοι: ενημέρωση – ευαισθητοποίηση ελληνικής κοινής γνώμης, προώθηση ιδέας ΜΚΟ, παροχή εκπαίδευσης, τεχνογνωσάς, κατάρτισης σε στελέχη ελληνικών ΜΚΟ. (2η διεύθυνση ΥΔΑΣ).

Σημαντική η συνεργασία των ελληνικών ΜΚΟ μεταξύ τους, ή με άλλες ευρωπαϊκές/διεθνείς, που δραστηριοποιούνται στον τομέα της διεθνούς αναπτυξιακής συνεργασίας (π.χ. εντός του δικτύου Global Call to Action Against Poverty – Συμμαχία ενάντια στη Φτώχεια)

Απαιτείται εντατικοποίηση των προσπαθειών των ΜΚΟ, αλλά και στήριξη από το κράτος (λ.χ. πλαίσιο διαλόγου –διαρκούς και μόνιμου- ΜΚΟ με Πολιτεία, κοινή επιτροπή ΥΔΑΣ – ΜΚΟ, εκπαίδευση στελεχών στα Πανεπιστήμια, ψήφιση σαφούς θεσμικού πλαισίου λειτουργίας ΜΚΟ)


III.

Η Ελληνική αναπτυξιακή βοήθεια
στα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα


ΕΣΟΑΒ

Γενικά:

Η άμεση γειτνίαση της Ελλάδας με τη ΝΑ Ευρώπη, έθεσε τα Βαλκάνια, στο κέντρο των προσπαθειών της Ελλάδας για παροχή αναπτυξιακής βοήθειας. Έτσι στο πλαίσιο της συμμετοχής της Ελλάδας στη DAC, καταρτίστηκε ένα πενταετές πρόγραμμα ελληνικής αναπτυξιακής βοήθειας (Ελληνικό Σχέδιο για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων-ΕΣΟΑΒ) για την περίοδο 2002-2006, προς 7 βαλκανικά κράτη. Το ΕΣΟΑΒ αποτελεί ουσιαστικά προσπάθεια της Ελλάδος, ως δότριας χώρας, να ενσωματώσει μεμονωμένες πρωτοβουλίες αναπτυξιακής βοήθειας σε ένα ενιαίο σχέδιο και να προωθήσει έτσι μια ολοκληρωμένη αναπτυξιακή πολιτική

Στόχοι:

Το ΕΣΟΑΒ, πρόκειται για ένα πενταετές πρόγραμμα, συνολικού ύψους 550 εκ. ευρώ, που αποσκοπεί στη χρηματοδότηση έργων, επενδύσεων, δράσεων, μελετών και δραστηριοτήτων με στόχο την οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανασυγκρότηση των κρατών της Ν.Α. Ευρώπης.

Το Σχέδιο αποσκοπεί, κατ’ αρχήν, στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθερότητα της περιοχής της Νοτιο-ανατολικής Ευρώπης, ενώ απώτερος στόχος του είναι ο εκσυγχρονισμός των υποδομών, η προώθηση των παραγωγικών επενδύσεων, η στήριξη των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου, ο εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης και αυτοδιοίκησης, η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, η αντιμετώπιση των οικονομικών ανισοτήτων καθώς και η κατάρτιση του εργατικού και επιστημονικού δυναμικού των επωφελούμενων χωρών. Σημαντικό επίσης στόχο του ΕΣΟΑΒ αποτελεί η υποστήριξη του ευρωπαϊκού προσανατολισμού των ληπτριών χωρών.

Με το πρόγραμμα αυτό, το Ελληνικό Δημόσιο παρέχει, από εθνικούς πόρους οικονομική υποστήριξη στα κράτη της Αλβανίας, της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης, της Βουλγαρίας, της ΠΓΔΜ, της Σερβίας και Μαυροβουνίου και της Ρουμανίας.
Έτσι επικεντρώνεται στην πραγματοποίηση μεγάλων έργων υποδομής και στην ενδυνάμωση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής. Η προσπάθεια εστιάζεται στην υλοποίηση επενδύσεων, μελετών, δραστηριοτήτων και δράσεων που εξυπηρετούν τους στόχους του Σχεδίου, μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται τα σχετικά έργα

Νομικό πλαίσιο:

Η λειτουργία του ΕΣΟΑΒ διέπεται από το ν. 2996/2002, την υπ’ αρ. 968/08.05.2002 ΚΥΑ Οικονομίας και ΥΠΕΞ, την υπ’ αρ. 169579/29.05.2002 Απόφαση του Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ ο ιδρυτικός νόμος του παραπέμπει και σε αρκετές διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου, οι οποίες τυγχάνουν εφαρμογής στις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα. Για την ενεργοποίηση του ΕΣΟΑΒ (άρ. 3 του ν. 2996/2002), συνήφθησαν διμερείς συνθήκες ανάμεσα στην Ελλάδα και τις έξι επωφελούμενες χώρες. Οι διμερείς αυτές συνθήκες («Πρoγράμματα Διμερούς Οικονομικής Συνεργασίας»), περιέχουν τον γενικό τρόπο λειτουργίας του ΕΣΟΑΒ και συνοδεύονται όλες από ένα Παράρτημα Α, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα τους και στο οποίο αναφέρονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής τους. Η μη υλοποίηση του προγράμματος τα 2 πρώτα χρόνια οδήγησε στην παράτασή του έως το 2011 και η απόφαση αυτή επικυρώθηκε με το ν. 3530/2007.

Όργανα:

• Επιτροπή Παρακολούθησης
Αξιολογεί και παρακολουθεί την υλοποίηση των εγκεκριμένων προτάσεων και δράσεων (πρόβλεψη ν. 2996/02).
• Υπηρεσία Διεθνών Σχέσεων
Παρέχει γραμματειακή υποστήριξη. Προετοιμάζει τα θέματα που θα απασχολήσουν την Επιτροπή Παρακολούθησης (πρόβλεψη ν. 2996/02).
• Εθνικός Συντονιστής
Ανώτατος υπάλληλος σε κάθε χώρα λήπτρια της βοήθειας. Συντονίζει τη ροή κονδυλίων. Φροντίζει για διαφάνεια. Υπεύθυνος για την εξέλιξη του προγράμματος, σε εθνικό επίπεδο. Συντάσσει ετήσια έκθεση που αποστέλλει στην Επιτροπή Παρακολούθησης. Χειρίζεται τον εθνικό Ειδικό Λογαριασμό. (πρόβλεψη Διμερών Συνθηκών)
• Μεικτή Επιτροπή Διαχείρισης
Διαχειρίζεται και εφαρμόζει όσα προβλέπονται στη Διμερή Σύμβαση. Αναφέρεται στην Επιτροπή παρακολούθησης. υπεύθυνη για την εκτέλεση και την πρόοδο, τόσο τη φυσική, όσο και την οικονομική, των εγκεκριμένων έργων ή δράσεων και παρέχει πληροφορίες. Ελέγχει τις εκθέσεις προόδου του Προγράμματος και τις ετήσιες εκθέσεις που συντάσσει ο Εθνικός Συντονιστής προτού υποβληθούν στην Επιτροπή Παρακολούθησης, ενώ συντάσσει και τις προτάσεις που υποβάλλονται στην Επιτροπή Παρακολούθησης αναφορικά με την αναγκαία λήψη κατάλληλων μέτρων. Μεριμνά για την εφαρμογή των αποφάσεων και των κατευθυντηρίων γραμμών που λαμβάνει και χαράσσει η Επιτροπή Παρακολούθησης. (πρόβλεψη Διμερών Συνθηκών)
• Ειδικός Λογαριασμός
Εμβάζονται σε αυτόν οι πληρωμές σε κάθε στάδιο εξέλιξης του έργου.

Δραστηριότητα:

Η ουσιαστική εφαρμογή του ΕΣΟΑΒ ξεκίνησε με καθυστέρηση δύο και πλέον ετών -μέσα του 2004 αντί του 2002. Ενώ το Σχέδιο έχει ψηφιστεί από το 2002, ελάχιστα έχει προχωρήσει. Δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμα κανένα από τα μεγάλα έργα. Δεν έχει εγγραφεί καμία σχετική πίστωση στους προϋπολογισμούς του 2003 και του 2004. τότε είχαν εκταμιευθεί μόνο 5 εκ. ευρώ (ποσοστό 1%) Το γεγονός αυτό οδήγησε στην απόφαση για παράταση του προγράμματος μέχρι και το 2011, με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα στις επτά λήπτριες χώρες να αξιοποιήσουν περισσότερο τους πόρους του Σχεδίου που τους αναλογούν.
Το Ελληνικό Σχέδιο για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων (ΕΣΟΑΒ) προβλέπει πιστώσεις συνολικού ύψους 550 εκατ. €. Το ως άνω συνολικό ποσό των 550 εκατ. € κατανέμεται, αφενός μεν ανά λήπτρια χώρα και αφετέρου ανά τομέα:

 Δημόσιες επενδύσεις/ έργα 79%,
 ιδιωτικές παραγωγικές επενδύσεις 20%,
 Ταμείο Μικρών ΄Εργων 1%).

Ειδικότερα το συνολικό ποσό των 550 εκ. € κατανέμεται ως εξής:

ΔΗΜΟΣΙΕΣ
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ /
ΕΡΓΑ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ/ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΤΑΜΕΙΟ ΜΙΚΡΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ
ΧΩΡΕΣ ΕΣΟΑΒ 79% 20% 1%
(σε €) (σε €) (σε €) (σε €)

ΑΛΒΑΝΙΑ 39.413.100 9.978.000 498.900 49.890.000

ΒΟΣΝΙΑ /
ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ 15.428.700 3.906.000 195.300 19.530.000

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ 42.889.100 10.858.000 542.900 54.290.000

ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ 13.825.000 3.500.000 175.000 17.500.000

Π.Γ.Δ.Μ. 59.123.600 14.968.000 748.400 74.840.000

ΡΟΥΜΑΝΙΑ 55.639.700 14.086.000 704.300 70.430.000

ΣΕΡΒΙΑ 183.675.000 46.500.000 2.325.000 232.500.000
ΚΟΣΣΥΦΟΠΕΔΙΟ 11.850.000 3.000.000 150.000 15.000.000

Διαχειριστικό / Διοικητικό κόστος(3%) 16.020.000
Μερικό Σύνολο: 421.844.200 106.796.000 5.339.800
Γενικό Σύνολο: 550.000.000



Η παροχή της βοήθειας προς το Κόσοβο, γίνεται μέσω της Σερβίας (συνίσταται σε 15 εκ. € εκ του κονδυλίου που χορηγείται για τη Σερβία)


Η κατανομή του συνολικού ποσού των 550 εκατ. ευρώ, ανά τομέα, είναι η ακόλουθη:

Α) Δημόσιες Επενδύσεις / Έργα
Στο Δημόσιο τομέα, που καλύπτει ποσοστό 79% του συνολικού ποσού των πιστώσεων εντάσσονται και χρηματοδοτούνται έργα, δράσεις, μελέτες και δραστηριότητες που προτείνονται επισήμως από τις Κυβερνήσεις των ληπτριών χωρών, μέσω του «Εθνικού Συντονιστή» του. Το διαθέσιμο ποσό για την υλοποίηση δημοσίων επενδύσεων/έργων σε όλες μαζί τις χώρες του ΕΣΟΑΒ ανέρχεται σε 421,8 εκατ. €. Οι μέχρι σήμερα συνολικές εγκρίσεις για την υλοποίηση δημοσίων επενδύσεων/έργων στις λήπτριες χώρες ανέρχονται σε 163,4 εκατ. €, ποσό που αντιστοιχεί με το 38,75% του συνολικού προϋπολογισμού των δημοσίων επενδύσεων/έργων.

Β) Ιδιωτικές Παραγωγικές Επενδύσεις
Την αρμοδιότητα για τις ιδιωτικές επενδύσεις έχει η Γενική Γραμματεία Επενδύσεων και Ανάπτυξης του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών. Το ελάχιστο και μέγιστο ύψος της επιχορηγούμενης ιδιωτικής επένδυσης, στο πλαίσιο του ΕΣΟΑΒ, καθορίζεται μεταξύ 800.000-5.000.000 € για επενδύσεις που πραγματοποιούνται στη μεταποίηση και μεταξύ 300.000 -1.500.000 € για επενδύσεις στον γεωργικό τομέα, ενώ το ποσοστό της επιχορήγησης ανέρχεται κατ΄ανώτατο όριο στο 30 % του συνολικού κόστους της επένδυσης. Το διαθέσιμο ποσό, για ενίσχυση ιδιωτικών επενδύσεων, σε όλες τις λήπτριες χώρες του ΕΣΟΑΒ ανέρχεται συνολικά σε 106,7 εκατ. €. Το ύψος των επιχορηγήσεων που η αρμόδια Κεντρική Γνωμοδοτική Επιτροπή του ΥΠ.ΟΙ.Ο ενέκρινε μέχρι σήμερα ανέρχεται σε 41,5 εκατ. €. Έτσι το ποσοστό απορρόφησης για όλες μαζί τις χώρες ανέρχεται σε 38,91%.

Γ) Ταμείο Μικρών Έργων
Όπως προβλέπεται στις επιμέρους Συμφωνίες Αναπτυξιακής Συνεργασίας (Άρθρο Α2) μεταξύ Ελλάδος και των επτά ληπτριών χωρών που συμπεριλαμβάνονται στο Ελληνικό Σχέδιο Οικονομικής Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων (ΕΣΟΑΒ), ποσοστό 1% του Προγράμματος τίθεται στη διάθεση των αρμοδίων Ελληνικών Πρεσβειών για το Ταμείο Μικρών Έργων. Το ταμείο αυτό, μπορεί να παρέχει υποστήριξη κυρίως σε μικρά, τεχνικά έργα, επειγούσης φύσεως και με άμεση επίδραση στην τοπική κοινωνία. Το δε κόστος εκάστου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 50.000 ευρώ. Το διαθέσιμο ποσό για την υλοποίηση μικρών έργων σε όλες μαζί τις χώρες του ΕΣΟΑΒ ανέρχεται σε 5,3 εκατ. €. Οι μέχρι σήμερα συνολικές εγκρίσεις για την υλοποίηση μικρών έργων στις λήπτριες χώρες ανέρχονται σε 2 εκατ. €, ποσό που αντιστοιχεί με το 38,42% του συνολικού προϋπολογισμού του Ταμείου Μικρών Έργων-ΤΜΕ.

Από τις κυριότερες δημόσιες επενδύσεις/έργα συγχρηματοδοτούμενα στο πλαίσιο του ΕΣΟΑΒ είναι:

 Η κατασκευή τμήματος του Πανευρωπαϊκού διαδρόμου Χ, μήκους 86,7 χλμ. στην Σερβία και μήκους 33,2 χλμ στην ΠΓΔΜ,
 Η ανακατασκευή/ανακαίνιση του Κτιρίου 3 των Κοινών Θεσμών, άλλως «Ελληνο-Βοσνιακής Φιλίας» στο Σεράγεβο (Βοσνία-Ερζεγοβίνη), και
 Η αναβάθμιση της οδικής σύνδεσης Σαγιάδας-Κονίσπολης-Αγίων Σαράντα (Αλβανία)
 Το έργο SEELight (South East European Lambda Network Facility for Research and Education, Διαβαλκανική Δικτυακή Υποδομή Οπτικών Ινών για Έρευνα και Εκπαίδευση), ένα δίκτυο οπτικών ινών υψηλών ταχυτήτων/διασύνδεση πανεπιστημιακών κοινοτήτων σε στις χρηματοδοτούμενες χώρες (πλην του Μαυροβουνίου, Βοσνίας και Αλβανίας)
Αποτελέσματα:
Σταθεροποιείται πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά η περιοχή. Εκσυγχρονίζονται οι υποδομές των γειτονικών κρατών και προωθούνται παραγωγικές επενδύσεις. Σαν αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης και της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου, στηρίζονται οι δημοκρατικοί θεσμοί και το κράτους δικαίου. Έτσι οι τοπικές πολιτικές προσβλέπουν στη δημιουργία ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους και στην κατάρτιση του εργατικού και επιστημονικού προσωπικού των χωρών.
Έτσι σε εθνικό-ελληνικό επίπεδο, προστατεύεται η αξιοπιστία της Ελλάδας, σαν χώρα ανάπτυξης και σταθερότητας. Αναδεικνύεται έτσι η συνέπεια της εξωτερικής πολιτικής, που αποσκοπεί την ενσωμάτωση της περιοχής στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Ενισχύεται και κεφαλαιοποείται η ελληνική παρουσία στα Βαλκάνια. Τονώνεται η εθνική οικονομία και εξελίσσονται τα οικονομικά. Εδραιώνεται ένα κλίμα αμοιβαίας μεταξύ των βαλκανικών κρατών εμπιστοσύνης.


ΟΣΕΠ

Γενικά:

Στον χώρο του Εύξεινου Πόντου η Ελλάδα αποτελεί ιδρυτικό μέλος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου (Ο.Σ.Ε.Π.). Ο χώρος της Μαύρης Θάλασσας έχει τριπλό χαρακτήρα, ως περιοχή παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας , αλλά και ως περιοχή διαμετακόμισης ενέργειας. Ο ΟΣΕΠ ιδρύθηκε το 1992 ως άτυπη «Διακυβερνητική Οικονομική Συνεργασία Ευξείνου Πόντου» και μετετράπηκε σε διεθνή οικονομικό οργανισμό (BSEC-Black Sea Economic Cooperation) την 1η Μαϊου 1999, ημερομηνία κατά την οποία ετέθη σε ισχύ ο Καταστατικός Χάρτης του Οργανισμού που είχε υπογραφεί τον Ιούνιο του 1998 στην Γιάλτα.

Στόχος:

H φιλοσοφία που διέπει την πρωτοβουλία αυτή, έγκειται στην επίτευξη ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή μέσω της οικονομικής και όχι της πολιτικής συνεργασίας. Οι στόχοι αυτοί αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, αν ληφθεί υπόψη ότι η περιοχή του ΟΣΕΠ συνιστά με αγορά 360 εκ. καταναλωτών και ότι υπάρχουν σημαντικές πηγές πετρελαίου.

Μέλη:
Στον Οργανισμό μετέχουν δώδεκα χώρες:


i. Αλβανία
ii. Αρμενία
iii. Αζερμπαϊτζάν
iv. Βουλγαρία
v. Γεωργία
vi. Ελλάδα
vii. Μολδαβία
viii. Ρουμανία
ix. Ρωσία
x. Σερβία
xi. Τουρκία
xii. Ουκρανία


Τα ιδρυτικά κράτη ήταν 11. Η Σερβία και το Μαυροβούνιο εντάχθηκαν την 14.04.2004, ενώ μετά το μεταξύ τους διαζύγιο, συμμετέχει μόνο η Σερβία. Η ΠΓΔΜ προσκλήθηκε στον Οργανισμό, με το διεθνές αναγνωρισμένο όνομά της το 2004, αλλά δεν έχει ως τώρα εκδηλώσει ενδιαφέρον συμμετοχής.

Καθεστώς παρατηρητή έχουν οι χώρες: Αίγυπτο, Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Ισραήλ, Ιταλία, Κροατία, Λευκορωσία, Πολωνία, Σλοβακία, Τσεχική Δημοκρατία και Τυνησία
Επίσης καθεστώς παρατηρητή έχει εκχωρηθεί και σε διεθνείς οργανισμούς: “International Black Sea Club” (μη διακυβερνητικό), “Energy Charter Secretariat” και “Commission on the Protection of the Black Sea Against Pollution”, ενώ στις 25.6.2007, καθεστώς παρατηρητή εκχωρήθηκε στην Ευρ. Επιτροπή,

Εξαιτίας της συνεχιζόμενης άρνησης της Τουρκίας, δεν έχει καταστεί δυνατή, μέχρι σήμερα, η χορήγηση καθεστώτος παρατηρητή στην Κύπρο.

Η έδρα του ΟΣΕΠ είναι στην Κωνσταντινούπολη.

Όργανα:

Ο ΟΣΕΠ λειτουργεί με κανόνες διαδικασίας που προβλέπουν, αναλόγως του θέματος, συγκεκριμένες πλειοψηφίες. Ενόψει της επιθυμίας για κοινές δράσεις καταβάλλεται προσπάθεια οι αποφάσεις του Οργανισμού να λαμβάνονται με ομοφωνία. Παρόλα αυτά διαθέτει σχετικά ευέλικτη δομή λειτουργίας. Τα όργανα του οργανισμού είναι:

1. Η Διακυβερνητική-Διακοινοβουλευτική Συνεργασία. Τα επιμέρους όργανα είναι τα Συμβούλια Υπουργών Εξωτερικών (που συντονίζεται από την ανά εξάμηνο Προεδρία κάποιου κράτους) στις τακτικές ή έκτακτες συνόδους. Άλλα ειδικότερα όργανα συνιστούν η Επιτροπή Υψηλών Αξιωματούχων και οι Ομάδες Εργασίας Εξειδικευμένων Εμπειρογνωμόνων.
2. Η Διακοινοβουλευτική Συνεργασία με την Κοινοβουλευτική Συνέλευση της ΟΣΕΠ ("PABSEC").
3. Η Δια-επιχειρηματική Συνεργασία, η οποία λειτουργεί, μέσω του Επιχειρηματικού Συμβουλίου της ΟΣΕΠ ("Business Council"). Το όργανο αυτό αντανακλά τη σημασία που αποδίδει ο ΟΣΕΠ στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και στην επέκταση της συνεργασίας στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
4. Η Τράπεζα Αναπτύξεως και Εμπορίου της Μαύρης Θάλασσας ("Black Sea Trade and Development Bank"- BSTDB), που αποτελεί τον χρηματοδοτικό μηχανισμό του ΟΣΕΠ. Έδρα η Θεσσαλονίκη.
5. Το Κέντρο Συντονισμού και Ανταλλαγής Στατιστικών Δεδομένων και Οικονομικών Πληροφοριών. Έδρα η Άγκυρα.

Το Ταμείο Ανάπτυξης Προγραμμάτων (PDF) του Οργανισμού παρέχει τη δυνατότητα χρηματοδότησης φορέων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα των κρατών για την εκπόνηση προ-μελετών σκοπιμότητας για προγράμματα αναπτυξιακού χαρακτήρα. Οι κανόνες λειτουργίας του πρόκειται να αναθεωρηθούν.

Ο συντονισμός και η διοικητική υποστήριξη της δράσης του Οργανισμού γίνεται από τη Μόνιμη Διεθνή Γραμματεία του Οργανισμού (ΜΔΓ-PERMIS), που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη.

Τέλος υπάρχει το Διεθνές Κέντρο Μελετών Ευξείνου Πόντου/Ιnternational Centre for Black Sea Studies (ΔΙΚΕΜΕΠ/"ICBSS"), με έδρα την Αθήνα. Είναι το “think - tank” του Οργανισμού. Καλύπτει τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικών και ακαδημαϊκών κύκλων των κρατών του ΟΣΕΠ, καθώς και την προώθησή της σε συνεργασία με άλλα συναφή Διεθνή Ιδρύματα και Οργανισμούς. Το ΔΙΚΕΜΕΠ είναι Ίδρυμα Ιδιωτικού Δικαίου διεθνούς χαρακτήρα με αντικείμενο τη συνεργασία μεταξύ επιστημονικών και ακαδημαϊκών κύκλων των χωρών του ΟΣΕΠ. Αυτό χρηματοδοτείται από τον ελληνικό προϋπολογισμό. Στο Κίεβο, στις 25.04.2002, το ΔΙΚΕΜΕΠ αναγνωρίστηκε ως το de facto "συνδεδεμένο όργανο", σύμφωνα με το άρθρο 23 του Καταστατικού Χάρτη του Οργανισμού.

Δραστηριότητα:

Η διακυβερνητική συνεργασία στο πλαίσιο του ΟΣΕΠ εστιάζεται κυρίως στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και επικοινωνιών, του εμπορίου και της οικονομικής ανάπτυξης, των τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών θεμάτων. Επίσης δίνεται βάρος στη χρηστή διακυβέρνηση και θεσμική ανανέωση. Προσπάθειες γίνονται και στην κατεύθυνση της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος. Ο ΟΣΕΠ είναι ευαισθητοποιημένος σε ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος, της γεωργίας, της συνεργασίας στα θέματα υγείας, της συνδρομής σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Τέλος στοχεύει και σε τομείς της καθημερινότητας των πολιτών, όπως αυτοί της έρευνας και τεχνολογίας, της εκπαίδευσης, του τουρισμού, του πολιτισμού, της διευκόλυνσης μεταφοράς προϊόντων και της απλοποίησης των τελωνειακών διατυπώσεων, της ανταλλαγής στατιστικών στοιχείων, καθώς και της προώθησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Η Ελλάδα είναι ο πρώτος συνολικά χρηματοδότης (σε εισφορές) του Οργανισμού. Το σύνολο των εισφορών της ανέρχεται (200) σε 1,3 εκ. $.

Αποτελέσματα:
Οι προσπάθειες φαίνεται να πιάνουν τόπο, όπως διαπιστώθηκε σε πρόσφατη (06.03.2008) συνάντησης της Επιτροπής Οικονομίας, Εμπορίου, Τεχνολογικών και Περιβαλλοντικών Σχέσεων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΟΣΕΠ. Ειδικότερα διπλάσια σε σχέση με την μέση οικονομική ανάπτυξη της υπόλοιπης Ευρώπης ήταν η ανάπτυξη των οικονομιών των χωρών ΟΣΕΠ, την περίοδο 2000-2007. Η ραγδαία οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή του Ευξείνου Πόντου κατατάσσει την περιοχή στην τρίτη θέση της παγκόσμιας οικονομίας και το γεγονός αυτό αποδεικνύει τη συνεχή βελτίωση του επενδυτικού - επιχειρηματικού κλίματος στις χώρες του ΟΣΕΠ.

Σχέσεις ΟΣΕΠ - Ο.Η.Ε.
Εκχωρήθηκε στον ΟΣΕΠ καθεστώτος παρατηρητή στη Γ.Σ των ΗΕ. Με πρωτοβουλία δε της Ελλάδος, όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ συγκηδεμόνευσαν. Επίσης η ενίσχυση της συνεργασίας ΟΗΕ-ΟΣΕΠ υιοθετήθηκε με την απόφαση 55/211/20.12.2000 της Γ.Σ. του ΟΗΕ, ενώ υπάρχουν συμβατικές σχέσεις με το UNDP, για την υλοποίηση του προγράμματος “Black Sea Trade and Investment promotion programme”, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Τουρκία.


Σχέσεις ΟΣΕΠ με OECD και λοιπούς Οργανισμούς:
Ο Οργανισμός αναπτύσσει συμβατικές σχέσεις με τον ΟΟΣΑ (για την υλοποίηση του προγράμματος “Black Sea and Central Asia Outlook”, το οποίο συγχρηματοδοτείται από Ελλάδα, Ρουμανία και Τουρκία), καθώς και με άλλους περιφερειακούς οργανισμούς και πρωτοβουλίες όπως ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), ο Διεθνής Οργανισμός για τη Μετανάστευση, η Διακυβερνητική Επιτροπή TRACECA (Transport Corridor Europe, Caucasus, Asi. Η Ελλάδα πέτυχε επιπλέον την αναγνώριση του ΟΣΕΠ ως Οργανισμού - λήπτη επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας (ODA) και έτσι άνοιξε ο δρόμος για την χρηματοδότηση του Οργανισμού από διεθνείς δωρητές - μέλη της DAC.

(εργασία στο μάθημα του Οικονομικού Διεθνούς Δικαίου, διδάξας κος. Π.Γκλαβίνης, Α'κύκλος ΠΜΣ, 2008-2009, τμήμα Διεθνών Σπουδών, Νομική ΑΠΘ)