Νέες ρυθμίσεις στη διαδικασία σύστασης εταιριών

Εισαγωγή

Σημαντικές εξελίξεις στη διαδικασία σύστασης εταιριών επιφέρει το σχέδιο νόμου που κατέθεσε στις 17.05.2010 στη Βουλή το Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Σκοπός των νέων ρυθμίσεων είναι η απλοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης κάθε εταιρικής μορφής μέσω της διεκπεραίωσης των σχετικών διαδικασιών από υπηρεσίες μίας στάσης. Η διευκόλυνση του επιχειρείν με μείωση του χρόνου και του κόστους ίδρυσης μιας επιχείρησης είναι στις προθέσεις του νομοθέτη. Ωστόσο εύστοχα θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι, με τις νέες ρυθμίσεις το ζήτημα της έλλειψης ανταγωνιστικότητας εξαιτίας της καθυστέρησης ίδρυσης εταιριών δε λύνεται αλλά μετατίθεται από τις Νομαρχίες, τις Εφορίες, τα Επιμελητήρια και τα Πρωτοδικεία στα ΚΕΠ και τους συμβολαιογράφους. Ακόμα κρίσιμα και χρήσιμα είναι τα γεγονότα της νομικής συνδρομής των εξειδικευμένων στα ζητήματα του εμπορικού δικαίου νομικών, προς όφελος και διασφάλιση των εταιρικών συμφερόντων.

Υπηρεσία μίας στάσης

Ειδικότερα επί των ρυθμίσεων οι βασικές πρόνοιες του σχεδίου νόμου είναι οι παρακάτω. Όλες οι διαδικασίες θα γίνονται στα 100 καταστήματα και υποκαταστήματα των Εμπορικών Επιμελητηρίων, και σε 50 ΚΕΠ ώστε να εξυπηρετούνται οι μικρότεροι δήμοι αλλά και σε στο σύνολο των συμβολαιογράφων της χώρας (3.200). Οι παραπάνω φορείς θα έχουν το χαρακτήρα υπηρεσίας μίας στάσης για τις επιχειρήσεις.

Έτσι για την ίδρυση προσωπικών εταιριών ΟΕ και ΕΕ, ως υπηρεσίες μίας στάσης, θα λειτουργούν τα Επιμελητήρια και τα 50 ΚΕΠ. Γίνεται λόγος για πρόβλεψη, ώστε στο μέλλον να υπαχθούν στις αρμοδιότητές τους και η ίδρυση κεφαλαιουχικών εταιριών ΕΠΕ καθώς και ΑΕ, μέσω της απασχόλησης (με ποιο καθεστώς;) συμβολαιογράφου. Για τις ΕΠΕ και τις ΑΕ και εν γένει για τις εμπορικές εταιρίες για τη σύσταση των οποίων απαιτείται δημόσιο (συμβολαιογραφικό) έγγραφο, ως υπηρεσία μίας στάσης, ορίζεται ο συμβολαιογράφος.

Ρόλος

Προκειμένου να καταστούν λειτουργικές οι υπηρεσίες μίας στάσης, αυτές θα μπορούν να εισπράξουν το Ενιαίο Τέλος που αντικαθιστά σε ανταποδοτική βάση, όλα τα επιμέρους τέλη που ισχύουν σήμερα. Ακόμα θα μπορούν να συνδέονται με το ηλεκτρονικό Γενικό Επιχειρηματικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), όπου θα καταχωρείται η επωνυμία και θα εγγράφεται η επιχείρηση. Συνεπώς παύει να ισχύει η υποχρέωση δημοσίευσης στο Πρωτοδικείο, στο Μητρώο Ανωνύμων Εταιριών, και στο ΦΕΚ. Επιπλέον θα συνδέονται ηλεκτρονικά με τους ασφαλιστικούς φορείς για την εγγραφή, τη χορήγηση ασφαλιστικής ενημερότητας των εταίρων και τη χορήγηση ΑΜΚΑ της επιχείρησης, αλλά και με το ΤΑΧΙS για την έκδοση ΑΦΜ.

Υποχρεώσεις

Σημαντική είναι η πρόβλεψη ότι οι υποχρεώσεις της υπηρεσίας μίας στάσης συνίστανται σε έλεγχο της αίτησης καταχώρισης και του συμφωνητικού σύστασης, συνιστάμενο σε έλεγχο νομιμοποίησης του αιτούντα και σε έλεγχο πληρότητας των συνημμένων στοιχείων και εγγράφων. Σε, μέσω της πρόσβασης στα ηλεκτρονικά αρχεία των επιμελητηρίων, προέλεγχο της επωνυμίας και στη χορήγηση προέγκρισης χρήσης. Εάν υπάρχει προγενέστερη καταχώρηση η υπηρεσία μιας στάσης ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους και, μετά από συνεννόηση μαζί τους, προβαίνει σε τροποποίηση της επωνυμίας. Επιπρόσθετα καταθέτει το ενιαίο τέλος και το Φόρο Συγκέντρωσης Κεφαλαίου και χορηγεί βεβαιώσεις κατάθεσης αυτών. Προβαίνει σε διαδικασίες χορήγησης από την αρμόδια υπηρεσία ΑΦΜ. στους εταίρους και την εταιρία, και για την έκδοση των απαιτούμενων πιστοποιητικών ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας, εγγραφή στους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης και σε έκδοση ΑΜΚΑ της εταιρίας. Τέλος εγγράφει την εταιρίας στο αρμόδιο επιμελητήριο. Εάν υπάρχουν κενά ή ελλείψεις παρέχεται χρόνος 2 ή 10 εργάσιμων ημερών για διορθώσεις διαφορετικά η εταιρία δεν καταχωρείται στο ΓΕΜΗ και επιστρέφεται το ενιαίο τέλος και ο φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου.

Νομική αρωγή

Η φιλοσοφία του σχεδίου νόμου είναι η απλοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης της επιχείρησης. Όμως η απλοποίηση δεν πρέπει να συνεπάγεται και ασάφεια, αοριστία και έλλειψη ασφάλειας δικαίου. Η συνδρομή του καταρτισμένου νομικού, Συλλειτουργού της Δικαιοσύνης, κρίνεται όσο ποτέ αναγκαία. Λόγω της εξειδίκευσης των συναλλαγών, των νέων μορφών συμβάσεων, της έξαρσης των διεθνών συναλλαγών αλλά και της γνώσης τόσο σε θεωρητικό όσο και σε ουσιαστικό επίπεδο της ελληνικής πραγματικότητας σε θέματα εμπορικού δικαίου ο δικηγόρος παρέχει τα εχέγγυα ώστε να κατοχυρωθούν τα εταιρικά συμφέρονται αλλά και τα συμφέροντα των φυσικών προσώπων (εταίρων, μετόχων). Η διεθνής και εγχώρια πρακτική, όπου στην αγορά οι εταιρικές συμβάσεις είναι περισσότερες απ’ όσες προβλέπει τυπικά ο νόμος, απαιτεί την νομική αρωγή σε κάθε στάδιο του επιχειρείν. Ρόλος του επιχειρηματία είναι η οικονομική δραστηριότητα και τούτο μπορεί να γίνει χωρίς προσκόμματα όταν του παρέχονται οι απαραίτητες νομικές -σε συμβουλευτικό και μάχιμο επίπεδο- υπηρεσίες, που θα διασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης από άποψη σχέσεων με τη Διοίκηση και με τους Νόμους.

Εμβόλιμη διάταξη στο σχέδιο νόμου

Δυστυχώς, ακόμα μια φορά λαμβάνει χώρα το σύνηθες και αρνητικό φαινόμενο στην ελληνική έννομη τάξη, να περιλαμβάνονται σε ένα σχέδιο νόμου ρυθμίσεις για εντελώς διαφορετικό θέμα. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε πολυδιάσπαση των νόμων, δυσλειτουργίες στην εφαρμογή τους και κυρίως αδυναμία από τον πολίτη να κατανοήσει το περιεχόμενό τους. Παρόλα αυτά η νέα ρύθμιση αφορά τις επαγγελματικές μισθώσεις (αρθρ. 43 ΠΔ 34/1995). Ειδικότερα πλέον η καταγγελία της μίσθωσης εκ μέρους του μισθωτή θα μπορεί να γίνεται μετά τη συμπλήρωση ενός έτους και όχι μετά δύο έτη, ο χρόνος καταγγελίας της σύμβασης μειώνεται από έξι μήνες που είναι σήμερα στους τρεις και πρέπει να γίνεται εγγράφως και τέλος η καταβαλλόμενη αποζημίωση -σε περίπτωση που ο μισθωτής καταγγείλει τη σύμβαση- θα ισούται με το μίσθωμα ενός μηνός και όχι τεσσάρων μηνών.

Συμπεράσματα

Μένει στην πράξη να φανεί η δυνατότητα απλοποίησης της διαδικασίας σύστασης μιας εταιρίας. Προς το καλό της αγοράς, των επιχειρηματιών, κάθε βεληνεκούς και επιπέδου, και των εργαζομένων σκόπιμο είναι να ευνοηθεί η ανάπτυξη της οικονομικές δραστηριότητας από τις εταιρίες. Ταυτόχρονα, η αλλαγή αρμοδιοτήτων μένει να φανεί στην πράξη αν λύνει τα προβλήματα ή απλά τα μεταθέτει. Τέλος κρίσιμος συμπαραστάτης του επιχειρηματία, σε ένα πολύπλοκο και διεθνοποιημένο καθεστώς εμπορικού δικαίου, είναι ο καταρτισμένος νομικός που θα του παρέχει τα εχέγγυα εξασφάλισης των εταιρικών συμφερόντων.