Τα Κολλέγια ως σύγχρονη νομική πραγματικότητα

Ι. Εισαγωγή

Ενόψει της έναρξης του νέο εκπαιδευτικού έτους πολλές είναι οι εκκρεμότητες και οι απορίες σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας τους και σχετικά με τα δικαιώματα που αποκτούν οι απόφοιτοι των κολλεγίων. Σημαντικές είναι οι νομοθετικές εξελίξεις που οδηγούν σε απόκτηση επαγγελματικών δικαιωμάτων από τους αποφοίτους ενώ ασαφές παραμένει το τι μέλλει γενέσθαι με τα ακαδημαϊκά δικαιώματα. Στον τομέα αυτό καταλυτική είναι η συμβολή της νομολογίας των ελληνικών διοικητικών δικαστηρίων προς τον τομέα της πλήρους εξομοίωσης με τα ΑΕΙ και ΤΕΙ.

Στην προσπάθεια για όσο το δυνατό παροχή απλουστευμένων νομικών δεδομένων εντάσσεται το παρόν άρθρο. Ασφαλώς λόγω της περιορισμένης έκτασης δεν είναι δυνατή η πλήρης και αναλύτικη επεξήγηση του υπάρχοντος status λειτουργίας. Ωστόσο επιδιώκεται η χρηστική και περιεκτική διασάφηση αποριών σχετικά με αυτά τα ζητήματα.

ΙΙ. Η ελληνική και αλλοδαπή πραγματικότητα για τα Κολλέγια

Η έννοια του Κολλεγίου στο Εξωτερικό

Τα εκπαιδευτήρια που παρέχουν μεταλυκειακή εκπαίδευση και κατάρτιση, προσφέροντας εκπαιδευτικές υπηρεσίες σε σύμπραξη με αναγνωρισμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού (ν. 3696/2008, ΦΕΚ Α’ 177/25.08.2008), με στενότερη η χαλαρή συνεργασία. Μέχρι την πρόσφατη νομοθετική αλλαγή τα Κολλέγια είχαν τη νομική μορφή των Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών (εφεξής ΕΕΣ), η έννοια των οποίων αναλύεται πιο κάτω.

Στην Ελλάδα η έννοια του Κολλεγίου είναι, ακόμα και σήμερα σχετικά άγνωστη. Ωστόσο στο εξωτερικό, και ειδικά στον αγγλοσαξωνικό χώρο είναι αρκετά διαδεδομένα ως βαθμίδα εκπαίδευσης. Παρόλα αυτά στις περισσότερες των περιπτώσεων το κολλέγιο αποτελεί μια ενδιάμεση βαθμίδα εκπαίδευσης από τη δευτεροβάθμια στην τριτοβάθμια. Δηλαδή έχουν το χαρακτήρα προπαρασκευαστικού τμήματος για την εισαγωγή των σπουδαστών στο πανεπιστήμιο ή για τη συμμετοχή τους σε εξετάσεις για την εισαγωγή σε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έτσι στη Βρετανία τα κολλέγια δεν χορηγούν πτυχία αλλά απλώς προετοιμάζουν τους φοιτητές για το πανεπιστήμιο. Τις περισσότερες φορές το Πανεπιστήμιο διατηρεί ταυτόχρονα και Κολλέγιο (λ.χ. King's College, στα πλαίσια του University of Cambridge).

Στις ΗΠΑ το κολλέγιο είναι η συνήθης βαθμίδα συνέχειας των λυκειακών σπουδών. Τις περισσότερες φορές είναι τετραετούς φοίτησης και οδηγούν στην απόκτηση πτυχίου. Υπάρχουν βέβαια και 2ετούς φοίτησης που έχουν περισσότερο χαρακτήρα επαγγελματικής κατάρτισης και δεν χορηγούν πτυχίο. Τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ διαφέρουν από τα κολλέγια στο ότι έχουν τουλάχιστον δύο προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών και εστιάζουν τη δραστηριότητά τους κυρίως στην έρευνα. Ωστόσο υπάρχουν περιπτώσεις που το προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του πανεπιστημίου γίνεται στον κολλέγιο ενώ το μεταπτυχιακό στο πανεπιστήμιο (π.χ. College του University of Chicago ή Harvard College στο Harvard, ή Columbia College στο Columbia).

Η έννοια του Κολλεγίου στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα κατά ρητή πρόβλεψη του νόμου οι χορηγούμενες βεβαιώσεις ή άλλης ονομασίας βεβαιώσεις των κολλεγίων δεν είναι ισότιμα με του τίτλους που χορηγούν τα ΑΕΙ, ΤΕΙ ή ΙΕΚ. Από αυτό προκύπτει με σαφήνεια ότι τα κολλέγια δεν είναι ιδιωτικά πανεπιστήμια. Άλλωστε τούτο απαγορεύεται από το ελληνικό Σύνταγμα (βλ. ενότητα νομοθετικό πλαίσιο). Τα κολλέγια επίσης απαγορεύεται να χρησιμοποιούν παραπλανητικούς τίτλους. Έτσι ο μόνος νόμιμος τίτλος τους είναι «Κολλέγιο». Κάθε άλλη έννοια, όπως πανεπιστήμιο, σχολή, οργανισμός, ινστιτούτο ακαδημία κ.α. στην ελληνική ή σε αλλοδαπή γλώσσα είναι παράνομη.

Η ίδρυση και λειτουργία των κολλεγίων (από φυσικά, νομικά πρόσωπα ή από ένωση προσώπων) υπόκειται σε αυστηρό κρατικό έλεγχο. Το Υπουργείο Παιδείας, κατόπιν γνώμης της Επιτροπής Αξιολόγησης και Ελέγχου Κολλεγίων χορηγεί άδειες ίδρυσης και λειτουργίας, εάν και εφόσον πληρούνται οι αναγκαίοι όροι (κτιριακές υποδομές, επιφάνεια χώρων διδασκαλίας, διοικητική στελέχωση, πληρότητα προγράμματος σπουδών, διδάσκοντες, αξιοπιστία και οικονομική δυνατότητα. Βλ. ΥΑ 129450/ΔΣ/8-10-2008, ΦΕΚ Β’ 2105/10.10.2008). Η χορηγούμενη άδεια έχει τριετή διάρκεια και είναι ανανεώσιμη εφόσον εξακολουθεί το κολλέγιο να πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις. Σε περιπτώσεις παράβασης του νόμου επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις, υπό τη μορφή χρηματικών προστίμων (έως και 100.000 €) ή και με διακοπή της λειτουργίας και σφράγισης του κολλεγίου. Η κύρωση έχει τη μορφή απόφασης του Υπουργείου Παιδείας, ύστερα από γνώμη της Επιτροπής Αξιολόγησης και Ελέγχου Κολλεγίων.

Από το 1970 λειτουργούν στην Ελλάδα δύο αμερικάνικα κολλέγια (Deree στην Αθήνα και Anatolia στη Θεσσαλονίκη). Σήμερα υπάρχουν σε όλη τη χώρα 45 κολλέγια, με τα 18 να έχουν συνεργασία με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, βρετανικά κυρίως, τα 6 με αμερικανικά και τα 21 να λειτουργούν δίχως συνεργασίες (κάποια από αυτά ωστόσο υποστηρίζουν εξ αποστάσεως προγράμματα σπουδών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων). Οι συνεργασίες εξαρτώνται από το καθεστώς λειτουργίας του αλλοδαπού πανεπιστημίου, τη νομοθεσία της χώρας-έδρας του πανεπιστημίου και τα ειδικά χαρακτηριστικά τόσο του πανεπιστημίου όσο και του κολλεγίου (μέγεθος, κύρος, μέθοδοι πιστοποίησης).

Εργαστήρια Ελευθέρων Σπουδών

Τα ΕΕΣ υπόκεινται στο νομοθετικό καθεστώς του ν.δ. 9/09.10.1935 (ΦΕΚ 451/1935), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το ν. 1966/1991 (ΦΕΚ Α’ 147/26.09.1991). Τα ΕΕΣ δεν υπάγονται στις ρυθμίσεις του ν. 3696/2008 για τα κολλέγια, αλλά υπόκεινται και αυτά σε έντονο κρατικό έλεγχο. Ωστόσο ο έλεγχος της πολιτείας αφορά την παραπλάνηση των καταναλωτών για το χαρακτήρα τους και τη χορήγηση στο πέρας των σπουδών βεβαιώσεις παρακολούθησης και όχι πτυχίων• αντίθετα δεν υπάρχει έλεγχος στο πρόγραμμα σπουδών τους. Τα ΕΕΣ απαγορεύεται να παραπλανούν για το χαρακτήρα τους, χρησιμοποιώντας όρους όπως πανεπιστήμιο, σχολή, ΤΕΙ, κολλέγιο, οργανισμός, ινστιτούτο ή ακαδημία. Έτσι η σημαντική διαφορά τους με τα κολλέγια είναι ότι τα εργαστήρια απαγορεύεται να παρέχουν ή να διαφημίζουν ότι παρέχουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες σε συνεργασία με ιδρύματα του εξωτερικού. Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν 5.000 ΕΕΣ με τα μισά περίπου να παρέχουν υπηρεσίες εκμάθησης πληροφορικής.

Συνεργασίες με πανεπιστήμια του εξωτερικού

Τα κολλέγια είναι ο φορέας εκείνος που παρέχει υπηρεσίες εκπαίδευσης και κατάρτισης σε σύμπραξη με αναγνωρισμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Η δύο νομικής φόρμες συνεργασίας που ακολουθούνται είναι η συμφωνία πιστοποίησης και η συνεργασία δικαιόχρησης.

Στη συμφωνία πιστοποίησης (validation) το κολλέγιο υποβάλλει πρόταση συνεργασίας για κάποιο ή κάποια τμήματα σπουδών του σε τριτοβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Αλλοδαπής. Το τελευταίο καλείται επίσης να προβεί σε επιθεωρησιακό έλεγχο των εγκαταστάσεων, του προσωπικού και του κανονισμού φοίτησης και άλλων διοικητικών, λειτουργικών και εκπαιδευτικών θεμάτων.

Η δικαιόχρηση (franchise) σημαίνει ότι και η πιστοποίηση. Υπάρχει όμως ο πρόσθετος όρος ότι τα προγράμματα σπουδών του κολλεγίου δεν θα προτείνονται από το κολλέγιο καθαυτό αλλά θα είναι ίδιο με εκείνο του αλλοδαπού πανεπιστημίου. Δηλαδή ένα πανεπιστήμιο σε ένα κράτος χορηγεί διπλώματα για σπουδές που πραγματοποιούνται σε ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα σε άλλο κράτος.

Υπάρχει και η διαδικασία που ακολουθούν τα συνεργαζόμενα με βρετανικά πανεπιστήμια κολλέγια. Τα κολλέγια πιστοποιούνται από βρετανικό οργανισμό πιστοποίησης και λειτουργίας σχολών. Ασφαλώς υπάρχει η βασική μορφή συνεργασίας validation ή franchise αλλά ακολουθείται η πιστοποίηση από το Βρετανικό Συμβούλιο Πιστοποίησης-BAC (British Accreditation Council for independent further and higher education). O BAC αναγνώρισε τα συνεργαζόμενα κολλέγια (υπάγονται σε έλεγχο από το 2001) ως ανεξάρτητα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης το 2006. Τέλος υπάρχει άλλος ένας βρετανικός φορέας ελέγχου, η Επιτροπή Ποιοτικού Ελέγχου Ανώτερης Εκπαίδευσης-QAA (Quality Assurance Agency for higher education).

III. Νομικό πλαίσιο λειτουργίας Κολλεγίων

Νομοθετικό Πλαίσιο (ελληνικό-κοινοτικό)

Η συνταγματική επιταγή ορίζει ότι η ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα Δημοσίου δικαίου (αρθρ. 16 παρ. 5 Συντ.). Στο ίδιο άρθρο (16 παρ. 8 Συντ.) ορίζεται ότι το κράτος ασκεί έλεγχο και εποπτεία στην ίδρυση και λειτουργία των εκπαιδευτηρίων που δεν ανήκουν σε αυτό. Ο ν. 1268/1982 (ΦΕΚ Α’ 87/16.07.1982, τροποπ. ο ν. 3549/2007) θεσπίζει κρατική υποχρέωση για παροχή ανώτατης παιδείας στους Έλληνες μέσω των ΑΕΙ, ανώτατη παιδεία τεχνολογικής κατεύθυνσης (ν. 3328/2005, ΦΕΚ Α’/01.04.2005) μέσω των ΤΕΙ και ότι γενικά η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται από ΑΕΙ, ΤΕΙ που λειτουργούν στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή ως ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης.

Θεμελιώδης αρχή της Ευρωπαϊκής Κοινότητας είναι η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και υπηρεσιών στην ΕΕ, που συνίσταται και στην ελευθερία εγκατάστασης και άσκησης επαγγέλματος σε κράτος-μέλος άλλο από αυτό που απέκτησαν τα επαγγελματικά προσόντα. Το άρθρο 53 της Συνθήκης ίδρυσης της Ευρωπαϊκή Κοινότητας (ΣΕΚ) προβλέπει έκδοση οδηγιών για αμοιβαία αναγνώριση διπλωμάτων, ενώ τα 149, 150 ΣΕΚ κατανέμουν εθνική αρμοδιότητα οργάνωσης του εκπαιδευτικού συστήματος (αρμοδιότητα των κρατών μελών). Στο δευτερογενές δίκαιο υπάρχει η βασική Οδηγία 89/48/ΕΟΚ/21.12.1988 του Συμβουλίου (ΕΕ L 19/6, 24.01.1989) περί αναγνώρισης των διπλωμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης τριετούς διάρκειας, η Οδηγία 2001/19/ΕΚ/14.05.2001 του Ευρ. Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 206, 31.07.2001) περί του συστήματος αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων και η Οδηγία 2005/36/ΕΚ/07.09.2005 του Ευρ. Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (EE L 255 255, 30.09.2006) περί της αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων. Η Οδηγία του 2005 δεν έχει ακόμα ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο. Από το σύνολο των παραπάνω κοινοτικών διατάξεων προκύπτει ότι οι Οδηγίες δεν υποχρεώνουν σε ακαδημαϊκή αναγνώριση των τίτλων σπουδών των κολλεγίων αλλά σε αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων.

Ακαδημαϊκή Αναγνώριση

Η βεβαίωση και η διαπίστωση της ισοτιμίας ή αντιστοιχίας του τίτλου που απονέμει ομοταγές πανεπιστήμιο (δλδ το πανεπιστήμιο της αλλοδαπής που αναγνωρίζεται από τα αρμόδια όργανα της χώρας έδρας του, εφόσον πληροί τις ταχθείσεις προϋποθέσεις) της αλλοδαπής συνιστά την έννοια της ακαδημαϊκής αναγνώρισης. Ως τίτλος σπουδών νοείται κάθε πτυχίο ή δίπλωμα με το οποίο πιστοποιείται ότι ο κάτοχός του έχει ολοκληρώσει με επιτυχία πρόγραμμα σπουδών ανώτατης εκπαίδευσης. Η ισοτιμία αφορά των αναγνώριση του τίτλου σπουδών ενώ η αντιστοιχία και ισοτιμία αναφέρεται επιπλέον στο πρόγραμμα σπουδών που ακολούθησε ο απόφοιτος σε σχέση με το αντίστοιχο ημεδαπό ΑΕΙ-ΤΕΙ. Η αναγνώριση των τίτλων σπουδών της αλλοδαπής στην Ελλάδα γίνεται από το ΝΠΔΔ Διεπιστημονικός Οργανισμός Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ, διάδοχος του ΔΙΚΑΤΣΑ).

Τα πτυχία των ελληνικών κολλεγίων, όπως γίνεται αντιληπτό δεν αναγνωρίζονται ακαδημαϊκά ως ισότιμα ή ισότιμα και αντίστοιχα με τα πτυχία των ΑΕΙ και ΤΕΙ (αναλύεται παρακάτω). Όμως στη Βρετανία (όσον αφορά τα πτυχία των συνεργαζόμενων κολλεγίων με βρετανικά ιδρύματα) τα πτυχία αναγνωρίζονται από τον αντίστοιχο ΔΟΑΤΑΠ-NARIC (National Recognition and Information Council). Συνεπώς ο απόφοιτος κολλεγίου-συνεργαζόμενου με βρετανικό ίδρυμα έχει στη Βρετανία πλήρη επαγγελματικά αλλά και ακαδημαϊκά δικαιώματα με αποφοίτους βρετανικών πανεπιστημίων με σπουδές στη Βρετανία.

Επαγγελματική Αναγνώριση

Η επαγγελματική αναγνώριση συνίσταται στην αναγνώριση ενός διπλώματος που εκδίδεται σε ένα κράτος-μέλος της ΕΕ με στόχο να επιτρέψει στον κάτοχό του να ασκήσει σε άλλος κράτος-μέλος. Η Οδηγία 89/48/ΕΟΚ ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το ΠΔ 165/2000 (ΦΕΚ Α’ 149/28.06.2000). Όμως το ΠΔ 165/2000 δεν τυγχάνει εφαρμογής σε όλα τα επαγγέλματα, εξαιρώντας όσα καλύπτονται από ειδικές Οδηγίες (γιατροί, φαρμακοποιοί, νοσηλευτές, αρχιτέκτονες). Αρμόδιο εθνικό όργανο είναι το Τμήμα Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων του Υπουργείου Παιδείας, ενώ λειτουργεί υπό το ΥΠΕΠΘ το Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικής Ισοτιμίας Τίτλων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (ΣΑΕΙ-ΣΑΕΙΤΤΕ), το οποίο ασκεί αποφασιστική αρμοδιότητα επί της αναγνώρισης του δικαιώματος άσκησης επαγγέλματος στην Ελλάδα.

Το ΣΑΕΙ-ΣΑΕΙΤΤΕ δέχεται αίτηση αναγνώρισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων του κατόχου του τίτλου. Εξετάζει προϋποθέσεις, όπως τουλάχιστον τριετείς σπουδές ή αναγνωρισμένο τριτοβάθμιο ίδρυμα στη χώρα πραγματοποίησης των σπουδών. Αντίστοιχο όργανο στον ΟΕΕΚ υπάρχει για την αναγνώριση τίτλων μέσης και κατώτερης τεχνικής επαγγελματικής σχολής του εξωτερικού.

Άρα προκύπτει ότι οι κάτοχοι τίτλων από κολλέγια, έχουν τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα για την πρόσβαση σε νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα με αποφοίτους των ΑΕΙ-ΤΕΙ. Δεν ισχύει το ίδιο για τα ακαδημαϊκά δικαιώματα. Αυτό σημαίνει πρακτικά, ότι ο απόφοιτος οικονομικών σπουδών ενός κολλεγίου μπορεί να εγγραφεί στο Οικονομικό Επιμελητήριο ως λογιστής, αλλά δε θα μπορεί να συμμετάσχει σε διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ ως υποψήφιος πανεπιστημιακού επιπέδου. Η τάση όμως είναι σήμερα προς την κατεύθυνση και της ακαδημαϊκής αναγνώρισης των τίτλων σπουδών των κολλεγίων.

Νομολογία για αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων
(ελληνική-κοινοτική)

Τα ελληνικά δικαστήρια έχουν εκδώσει πλήθος δικαστικών αποφάσεων επί αιτήσεων ακύρωσης, αφορούσες απορριπτικές αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων του κράτους (ΔΟΑΤΑΠ και ΣΕΑΤΕΚ) για την αναγνώριση των τίτλων σπουδών. Έως σήμερα η νομολογία του ΣτΕ είναι κατά της αναγνώρισης ως ετών σπουδών ανώτατης εκπαίδευσης των σπουδών που πραγματοποιήθηκαν σε τμήμα ή παράρτημα αλλοδαπού πανεπιστημίου στην Ελλάδα, εφόσον αυτό έχει τη νομική μορφή ιδιωτικού φροντιστηρίου ή ΕΕΣ (ΟλΣτΕ 2274/1990, ΤοΣ 1990, σελ. 617, ΟλΣτΕ 3457/1998, Αρμ 1999, σελ. 125). Ως προς την επαγγελματική αναγνώριση των τίτλων σπουδών, η νομολογία δέχεται τη λειτουργία των κολλεγίων, ως ιδιωτικά εκπαιδευτήρια (ΟλΣτΕ 2287/2001, ΕλλΔνη 2002, τ. 43, σελ. 1179). Εκκρεμές παραμένει το ζήτημα της αναγνώρισης επαγγελματικών δικαιωμάτων από τίτλο αλλοδαπού ιδιωτικού εκπαιδευτηρίου, που η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει ως πανεπιστήμιο (προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΚ ΣτΕ 778/2007, Αρμ 2007, σελ. 907). Νομολογία υπάρχει και στο ποινικό ζήτημα της εξαπάτησης σπουδαστή ως προς την κτήση αναγνωρισμένου πτυχίου με σπουδές στην Ελλάδα (ΕφΑθ 3819/2006, ΕλλΔνη 2006, τ. 47). Σημαντική, προς την κατεύθυνση της ακαδημαϊκής αναγνώρισης είναι και η υπόθεση IdEF κατά Ελληνικού Δημοσίου.

Το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με την απόφασή του, C-274/05 Επιτροπή κατά Ελλάδας (ΕΕ C 129 της 09.06.2007), έκρινε πως η Ελλάδα παραβιάζει την Οδηγία 89/48/ΕΟΚ. Τούτο διότι δεν αναγνώριζε τα διπλώματα που χορήγησαν αρμόδιες Αρχές άλλου κράτος μέλους (στα πλαίσια συμφωνίας με ελληνικό ιδιωτικό ίδρυμα), ότι επέβαλε αντισταθμιστικά μέτρα, ότι το ΣΑΕΙΤΤΕ εξέταζε το αν το εκπαιδευτικό ίδρυμα απ’ το οποίο αποφοίτησε ο διπλωματούχος ανήκει στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και ότι δεν επέτρεψε τη μετάταξη δημοσίου υπαλλήλου σε κατηγορία εργαζομένων πανεπιστημιακού επιπέδου. Το ΔΕΚ έκρινε τέλος ότι η μέθοδος αναγνώρισης (που επιτρέπει η Οδηγία) δεν οδηγεί σε αυτόματη αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων. Όμως εφόσον αρμόδιες αρχές άλλου κράτους-μέλους έθεσαν προϋποθέσεις που τηρήθηκαν για τη χορήγηση διπλωμάτων, τότε τα διπλώματα που χορηγήθηκαν, μέσω franchise, από ελληνικό κολλέγιο δεν εντάσσονται στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ως εκ τούτου κακώς η Ελλάδα δεν αναγνώρισε το χορηγηθέν δίπλωμα που πληροί τους όρους του εκπαιδευτικού συστήματος του κράτους-μέλους έδρας του συνεργαζόμενου πανεπιστημίου και έτσι παραβίασε την Οδηγία. Τέλος το ΔΕΚ έκρινε ότι το η ποιότητα της ελληνικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν κινδυνεύει από την αναγνώριση των διπλωμάτων, αφού η ποιότητα αυτών έγινε αποδεκτή από εκπαιδευτικό σύστημα άλλου κράτους-μέλους. Παρόμοιες αποφάσεις είναι οι Πέρος, C-141/04, Συλλογή 2005 και η Valentina Neri, C-153/02, Συλλογή 2006.

Νομολογιακή αναγνώριση ακαδημαϊκών δικαιωμάτων


Η απόφαση 17346/2008 ΔιοικΠρΑθ (τριμελές, 29ο τμήμα - α’ δημοσ. Nomos 17346/2008 ΔΠΡ ΑΘ 483215) είναι πολύ σημαντική καθώς διαφαίνεται η προοπτική ακαδημαϊκής ισοτιμίας των πτυχίων των ΑΕΙ-ΤΕΙ με τα διπλώματα των Κολλεγίων. Η υπόθεση αφορούσε την ηθική βλάβη που υπέστη το συμπράττον με το Δημόσιο Πανεπιστήμιο Paris 13 (Paris-Nord) ελληνικό Κολλέγιο εξαιτίας των παράνομων πράξεων του ΔΟΑΤΑΠ σε συνδυασμό με δηλώσεις του υπουργού Παιδείας. Στην υπόθεση γίνεται αναφορά στην απόφαση C-274/05 και το ΔιοικΠρΑθ κάνει δεκτά τα όσα έκρινε και το ΔΕΚ. Χαρακτηριστικά στην απόφαση γίνεται λόγος για τις σπουδές σε κολλέγιο και ότι: «οι σπουδές αυτές δεν κρίνεται ότι εντάσσονται στο σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας μας, ώστε να απαιτείται η πραγματοποίηση τους σε δημόσιες ανώτατες σχολές, αλλά στο σύστημα εκπαίδευσης του κράτους μέλους που χορηγεί τα διπλώματα, κατά τρόπο όμοιο σε όλους τους σπουδαστές του, ύστερα από ομοειδείς σπουδές, ανεξαρτήτως του τόπου πραγματοποίησης αυτών». Τέλος το δικαστήριο έκρινε ότι το Δημόσιο οφείλει να καταβάλει 20.000 € ως αποζημίωση για ηθική βλάβη του κολλεγίου. Η απόφαση IdEF αναμένεται να προσβληθεί με ένδικα μέσα καθώς η διακύβευσή της είναι αρκετά μεγάλη.

IV. Συμπεράσματα

Από όλα τα παραπάνω, τόσο στο πρώτο μέρος όσο και στο δεύτερο προκύπτει ότι τα κολλέγια είναι πλέον μια απτή πραγματικότητα και εν τοις πράγμασι και νομικά. Ο χαρακτήρας τους δεν επιτρέπει να θεωρηθούν στην Ελλάδα, ακαδημαϊκά, ως πανεπιστήμια. Όμως τα απονεμόμενα διπλώματα έχουν τη φύση επαγγελματικού προσόντος ισάξιου με τα πτυχία ΑΕΙ και ΤΕΙ. Ανοικτό βέβαια παραμένει το ζήτημα της ακαδημαϊκή αναγνώρισης των διπλωμάτων αυτών. Έτσι προκύπτει ότι το θέμα δε θα παραμείνει αδρανές αλλά θα εξακολουθεί να απασχολεί την ελληνική νομοθεσία και νομολογία, ασφαλώς δε πολύ περισσότερο την ελληνική κοινωνία.

Βιβλιογραφία

 Κωνσταντίνος Καρκανιάς, Κολλέγια ένας αναδυόμενος πόλος, εισήγ. σε επιστ. συνέδριο πανεπιστημίου Πατρών, θέμα: Επιστημονικός Διάλογος για την Ελληνική Εκπαίδευση, Αθήνα 28-30.11.2008.
 Παναγιώτης Πουλής, Εκπαιδευτικό Δίκαιο και Θεσμοί, γ’ εκδ., εκδ. Σάκκουλας, Θεσσαλονίκη, 2006.
 Βασίλειος Σκουρής, Δίκαιο της Παιδείας, β’ εκδ., εκδ. Σάκκουλας, Θεσσαλονίκη, 1995.
 Χάρης Ταγαράς, Η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων στην ΕΕ, εκδ. Αντ. Σάκκουλας, Αθήνα-Κομοτηνή, 2002.
 Δικηγορικός Σύλλογος Αθήνας - Συνήγορος Καταναλωτή, Τα κέντρα μεταλυκειακής εκπαίδευσης (κολλέγια και ΕΕΣ), εκδ. ΔΣΑ-Συνηγ.Κατ., Αθήνα, 2009.