Γνωστό και πολλάκις αναλυμένο το «μακεδονικό» ζήτημα που ταλανίζει την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας. Το όμορο κράτος που θέλει να ονομάζεται ‘Δημοκρατία της Μακεδονίας’ επιχειρεί εδώ και 60 χρόνια μια άνευ προηγουμένου προπαγάνδα, με σκοπό τη διαστρέβλωση της ιστορικής και πολιτισμικής αλήθειας. Οι γείτονες, βάσει της τελευταίας πρότασης Νίμιτς, θα κέρδιζαν το να αποκλείσουν κάθε άλλη χώρα, από το να χρησιμοποιεί τη λέξη Μακεδονία ή τα παράγωγά της. Συνεπώς και ο όρος μακεδονική μουσική θα ήταν αδόκιμος για να χαρακτηρίζει έναν ολόκληρο κλάδο της ελληνικής παράδοσης...
Η μακεδονική μουσική προέρχεται από τη βυζαντινή θρησκευτική και κοσμική μουσική. Χαρακτηρίζεται από στοιχεία, που απαντώνται σε όλη τα Βαλκάνια. Η χρήση των χάλκινων πνευστών αποτελεί σύνηθες φαινόμενο. Η τρομπέτα, η κορνέτα και το τρομπόνι αποτελούν το βασικό μέρος των μουσικών σχημάτων. Η μουσική αυτή είναι φαντασμαγορική, έντονη, πομπώδης, λαμπερή και δυναμική. Οι ρυθμοί είναι κυρίως γρήγοροι και τα μέτρα ποικίλουν από τα 4/4 έως τα 12/8, με συχνότερο μέτρο τα 7/8 (καλαματιανό). Το ρυθμό δίνει το νταούλι και, ιδίως στο βορειοελλαδικό χώρο, συμμετέχουν και άλλα όργανα όπως το κλαρίνο, η γκάιντα (αγγείο) και το ακκορντεόν. Τα οργανικά κομμάτια υπερτερούν ενώ στα τραγούδια ο στίχος είναι ελληνικός, σλαβικός ή βλάχικος. Ο σλαβικός στίχος προέρχεται από το σλαβικό ιδίωμα της βουλγαρικής, με πλήθος ελληνικών λέξεων. Οι συνθέτοντες τα τραγούδια αυτά είχαν ελληνική εθνική συνείδηση, εκτός των λαϊκών καλλιτεχνών που διέμεναν στο βόρειο μακεδονικό χώρο.
Όπως και σε άλλους τομείς του νεοελληνικού πολιτισμού, υπήρξε σαφής επιρροή από τη δυτική μουσική, κυρίως κατά τον 19ο αιώνα, μέσω της εισαγωγής δυτικών αρμονιών και κλιμάκων. Η μουσική όμως στο μακεδονικό χώρο, ακολούθησε πορεία διαφορετική από αυτή στη νότια Ελλάδα, όπου το κλαρίνο αποτελεί το κύριο όργανο και υπάρχουν περισσότεροι αργοί χοροί (λ.χ τσάμικος). Εν τούτοις οι δύο μεγάλες κατηγορίες χορών, ο ακριτικός και ο κλέφτικος χαρακτηρίζουν και τη δημοτική μουσική της Μακεδονίας. Πολλά δημοτικά τραγούδια του μακεδονικού χώρου έχουν ίδια θεματολογία, ύφος και ήχο με αυτά του νότου. Οι ρίζες είναι κοινές, οι κλίμακες, οι αρμονίες, οι ρυθμοί, οι χοροί (σαμαρίνια, μπαϊτούσκα, καλαματιανός, συρτός κ.α.) παρόμοιοι και το ηχόχρωμα έχει υποστεί, από τα προεπαναστατικά χρόνια, εκατέρωθεν αλληλεπιδράσεις (χρήση κλαρίνου, γκάιντας).
Στις μέρες μας η μακεδονική μουσική εξακολουθεί να ακούγεται και να ψυχαγωγεί. Μουσικά σχήματα αναπαράγουν, δημιουργούν, συνεχίζουν τη μουσική παράδοση. Η μακεδονική μουσική μελετάται και προβάλλεται ως ζώσα κληρονομιά του ελληνικού πολιτισμού (βλ. πανελλήνιο συνέδριο: ‘Το δημοτικό τραγούδι της Μακεδονίας’).
Δυστυχώς η προπαγάνδα των γειτόνων δεν έχει όρια, καθώς χαρακτηρίζουν ως εθνική τους μουσική ένα μέρος της ελληνικής παράδοσης. Στα Σκόπια διοργανώνονται πολλά φολκλορικά φεστιβάλ, όπως αυτό στο Valandovo ή το «Ohrid summer festival», η «Μακεδονική Φιλαρμονική Ορχήστρα» των Σκοπίων περιλαμβάνει στο πρόγραμμά της «μακεδονική» εθνική μουσική και το μουσικό σύνολο Tanec αυτοδιαφημίζεται ως ο γνήσιος εκφραστής της μακεδονικής μουσικής. Όσο παράξενο και ανακριβές θα ήταν να χαρακτηριστεί το ρεμπέτικο και τα σμυρνέικα ως τούρκικη μουσική ή τα ηπειρώτικα πεντατονικά ως αλβανική άλλο τόσο αναληθές είναι να προβάλλεται, από προπαγανδιστές των Σκοπίων, η μουσική παράδοση του βόρειου ελληνισμού ως σλαβική μουσική.
Η μουσική, ο πολιτισμός εν γένει, ενώνει και ο μακεδονικός χώρος είναι πλούσιος σε τέτοιους πολιτισμικούς θησαυρούς. Αυτούς τους θησαυρούς πρέπει να προστατέψουμε, να αναδείξουμε να εξελίξουμε. Στις μέρες μας, ο πολιτισμός ας γίνει η αιχμή του δόρατος στην κοινή προσπάθεια όλων μας για να αποδείξουμε το αυτονόητο: την ελληνικότητας της Μακεδονίας.
